De gemeente Amsterdam maakt in haar beleid steeds meer ruimte voor voetgangers, vertelt beleidsmedewerker Voetganger Frans Osté. Maar lopen krijgt nog lang niet altijd de aandacht die het verdient, erkent hij. Tijdens het Nationaal Voetgangerscongres op 3 oktober in Amsterdam zet de gastheer voetgangersbeleid in de spotlights. “Het is af en toe best een gevecht.”
“Bij de toedeling van de ruimte maken we al jaren meer ruimte voor fietsers en voetgangers als we de straat opnieuw inrichten. De Agenda Autoluw is daarbij belangrijk, door bijvoorbeeld parkeerplaatsen weg te halen ten gunste van fietsers en voetgangers. Daarbij is veel aandacht voor fietsen en fietsparkeren. Fietsparkeren moeten we goed regelen, want de fiets kan zomaar eens de nieuwe auto in het straatbeeld worden. Het gaat dus niet alleen om óf lopen óf fietsen, maar om beiden goed te regelen.“
‘De fiets kan zomaar eens de nieuwe auto in het straatbeeld worden’
Het gaat niet vanzelf
“We vinden lopen steeds belangrijker. Het kost weinig ruimte in de verdichtende stad, is gezond en duurzaam. Maar als we willen dat er meer gelopen wordt, dan is speciaal voetgangersbeleid wel nodig. Amsterdam loopt mee in de Nederlandse voorhoede als het om voetgangersbeleid gaat, maar het komt niet vanzelf wel goed – dat is de tragiek van de voetganger. Te vaak wordt gedacht: iedereen doet en kan het, dus is beleid niet nodig. We moeten strijden voor genoeg ruimte voor de voetganger, want de claims op de openbare ruimte zijn groot .”
‘Het komt niet vanzelf wel goed – dat is de tragiek van de voetganger’
“Iedereen maakt gebruik van trottoirs. En hoe drukker het wordt des te meer behoefte er bestaat aan meer voetgangersruimte. Mensen spelen, verblijven en recreëren in die ruimte. In de coronaperiode waren er minder voetgangers op straat. We stonden toen toe dat de terrassen groter waren, zodat horeca nog enige omzet kon maken. Nu is het aantal voetgangers weer zoals vanouds en corona is verdwenen, maar de horeca is nog niet hersteld. In plaats van meer, zou er nu juist minder ruimte voor terrassen moeten komen als het aan voetgangers ligt. Daar ligt een enorm spanningsveld voor de stad.”
Integraal perspectief
“Het thema lopen zit op het raakvlak van mobiliteit en openbare ruimte en daardoor valt het eigenlijk overal en nergens onder. Momenteel vorm ik in mijn eentje het team Voetganger bij de gemeente, maar tegelijkertijd dragen veel collega’s bij aan verbeteringen voor de voetganger. Dat doen ze vaak niet onder de noemer voetganger en dus weet ik dat niet altijd. Voor goed voetgangersbeleid zijn dus collega’s uit verschillende domeinen nodig. Het team Verkeersmanagement doet bijvoorbeeld loopstromenonderzoek en het team Fiets verbetert het fietsparkeren op straat, waardoor er meer ruimte ontstaat voor voetgangers.”
“Ook is er een relatie tussen lopen en vergroening. In een mooie groene straat is lopen aantrekkelijker, maar het kost soms ook ruimte. Dat integrale perspectief is daarom belangrijk. Eigenlijk wil ik een satéprikker door de organisatie steken en zo de samenwerking rondom het thema lopen verbeteren.”
‘Door een satéprikker door de organisatie te steken wil ik de samenwerking rondom het thema lopen verbeteren’
“Een andere opgave is het verbeteren van voetgangersdata en het gebruik daarvan in beleid. Met software van de Technische Universität München maak ik daarom bereikbaarheidsanalyses voor de voetganger. Met meer en betere data kunnen betere beleidskeuzes worden gemaakt.”
“Het beleidskader Ruimte voor Voetganger dat ik heb geschreven wordt voor de zomer als het goed is vastgesteld in de gemeenteraad. Hopelijk leidt dit ook weer tot meer aandacht voor de voetganger en versterkt de inhoud de positie van de voetganger.”
Nationaal Voetgangerscongres
“Door betere samenwerking tussen verschillende disciplines en meer data te gebruiken, krijgt lopen in Amsterdam meer aandacht. De komst van het Nationaal Voetgangerscongres helpt daarbij enorm, dat heeft een bijzonder positieve uitstraling. Tijdens het congres zijn diverse collega’s vanuit de gemeentelijke organisatie aanwezig.”
Op dinsdag 3 oktober 2023 vindt het Nationaal Voetgangerscongres plaats in Amsterdam. Het Nationaal Voetgangerscongres is het enige grote vakevenement waar lopen in alle facetten centraal staat.
Het thema van het Nationaal Voetgangerscongres 2023 is Ruimte maken voor de voetganger.
